Biệt tài của Kim Lân là viết về chủ đề nông thôn Việt Nam với bút pháp xây dựng diễn biến câu chuyện vô cùng tinh tế, điều đó được thể hiện rõ trong tác phẩm Làng. Dưới đây là bài viết về Phân tích diễn biến cốt truyện Làng của Kim Lân hay chọn lọc.
1. Dàn ý Phân tích diễn biến cốt truyện Làng của Kim Lân hay chọn lọc:
1.1. Mở bài:
Giới thiệu về nhà văn Kim Lân và tác phẩm “Làng”.
1.2. Thân bài:
Cảm nhận của nhân vật ông khi nghe tin làng theo Tây và khi làng bị giặc chiếm đóng.
Quyết định của ông khi đấu tranh tâm lý và cuối cùng khi tin làng được cải chính.
Cách xây dựng tình huống và bộc lộ tâm tư sâu kín của nhân vật thông qua các yếu tố văn học như độc thoại, độc thoại nội tâm, hành động và nét mặt.
1.3. Kết bài:
Nhận xét về tài năng của nhà văn Kim Lân trong việc xây dựng cốt truyện theo dòng tâm lý của nhân vật đầy độc đáo.
2. Phân tích diễn biến cốt truyện Làng của Kim Lân hay chọn lọc:
Dân tộc ta từ lâu đã có truyền thống yêu nước sâu sắc, điều này đã trở thành nguồn cảm hứng cho nhiều tác giả như Kim Lân. Trong tác phẩm Làng, nhân vật chính ông Hai là một ví dụ điển hình về tình yêu quê hương và lòng yêu nước bền bỉ. Bằng việc miêu tả các sự kiện trong cốt truyện, tác giả thể hiện được sự phát triển tâm lý và tính cách của ông Hai, người đã rời bỏ làng quê và đối diện với những thử thách đầy kịch tính. Mặc dù ông không có nhiều đóng góp về vật chất, tuy nhiên niềm tự hào của ông về ngôi làng chống giặc đầy ý chí quyết không đầu hàng đã được tác giả tạo hình một cách tuyệt vời.
Ông Hai lớn lên ở quê ngoại làng Chợ Dầu. Anh dành tình yêu sâu sắc cho từng con đường đất nhỏ, từng mái nhà tranh đơn sơ, từng cánh đồng lúa, từng ngọn cỏ và từng con đường làng lát đá. Tổ tiên của anh ấy đã sống ở ngôi làng này qua nhiều thế hệ và anh ấy đã sống ở đó từ khi còn nhỏ. Ông không thể không yêu làng Chợ Dầu đến say đắm. Anh ấy nói một cách nhiệt tình và say mê về ngôi làng của mình, bất kể anh ấy đi đâu. Trước Cách mạng Tháng Tám, ông từng khoe về làng, khoe về những ngôi nhà gạch, những con phố sầm uất, những con đường lát đá không bao giờ lầy lội kể cả khi trời mưa to. Ông thậm chí còn khoe về chất lượng cao của gạo và rơm được sản xuất vào ngày 10 tháng Năm. Ông tự hào vì trưởng thôn sinh ra ở làng mình. Anh tự hào về làng’
Tuy nhiên, sau khi cách mạng thành công, ông đã nhận ra sai lầm của mình. Bây giờ ông khoe khoang về các cuộc đấu tranh cách mạng, các buổi huấn luyện quân sự với các cựu chiến binh cũ, và nhiều công trình cơ sở hạ tầng như mương, hố và kênh mà ông đã giúp xây dựng. Lời nói của ông giờ đây thấm đẫm sự hiểu biết sâu sắc về tinh thần cách mạng và ý thức giai cấp của chính ông, do ông trực tiếp tham gia.
Khi cuộc chiến tàn khốc xảy ra, ông Hai phải rời xa ngôi làng thân yêu của mình. Sự tách biệt đã mang theo cả nỗi nhớ và đau khổ của ông. Tuy nhiên, trong tâm trí ông, ngôi làng của mình không bao giờ bị lãng quên, không bao giờ những kỷ niệm đẹp và tình cảm của ông đối với nó bị phai nhạt. Bất cứ khi nào ông đi đến đâu, gặp ai, ông đều tự hào khoe về ngôi làng của mình. Ông hạnh phúc với sự vui vẻ nhỏ bé đó. Thật sự, ông Hai đã gắn bó mật thiết với nỗi buồn vui của ngôi làng. Trong những ngày bận rộn sản xuất, ông có thể quên đi nhưng vào buổi tối, ông không thể chịu đựng được nỗi niềm và sự ồn ào đếm tiền hàng của vợ. Lúc đó, ông lại đến hàng xóm để khoe về ngôi làng nhỏ nhắn, như muốn giảm bớt đi nỗi nhớ. Chỉ có lúc đó, ông mới thực sự sống với những kỷ niệm đẹp và niềm tự hào của một tình yêu đối với ngôi làng của mình, đầy tình cảm và sâu sắc.
Một ngày nọ, ông Hai gặp một đám người tản cư ở Chợ Dầu và họ nói rằng cả làng đã theo phe Tây. Ông cảm thấy đau đớn và nhục nhã vì lòng yêu quý của mình đã bị phản bội. Ông nguyền rủa những người theo Tây và cảm thấy tủi nhục và xấu hổ khi nghĩ về làng của mình. Tuy nhiên, ông cũng nhận ra tình yêu đất nước ẩn chứa trong tâm hồn của những người khác và họ luôn sẵn sàng giúp đỡ đồng bào trong những hoàn cảnh khó khăn. Mặc dù ông có suy nghĩ quay về làng nhưng ông không thể làm được điều đó bởi ông đối xử quyết liệt với những người đã đi theo giặc. Tình yêu đất nước và tình yêu đối với làng quê đã dẫn đến cuộc xung đột nội tâm trong lòng ông Hai.
Sau khi ông Hai nhận được tin cải chính rằng làng của ông không theo giặc, ông rất vui mừng và chạy đi báo tin cho nhiều người khác trong làng. Niềm vui vì làng đã không theo giặc đã làm cho ông quên hết đau khổ và buồn phiền trước đó. Trong truyện, Kim Lân đã thành công trong việc miêu tả tình cảm và tâm lý của ông Hai, một người nông dân đơn giản và chất phác, đại diện cho tầng lớp nông dân Việt Nam sau cách mạng tháng 8. Ông Hai đã đặt tình yêu đất nước lên trên tình yêu làng và Kim Lân đã tạo ra một tình huống bất ngờ để giải quyết nút thắt trong tâm lý nhân vật của ông Hai, đó là niềm vui khi biết rằng làng không theo giặc. Điều này đã giúp cốt truyện phát triển và diễn biến tâm lý nhân vật được thể hiện rõ ràng và thành công trong phong cách sáng tác của Kim Lân.
Tài năng của Kim Lân được thể hiện chân thực qua tác phẩm “Làng” khi khắc họa thành công tinh thần yêu nước của người dân Việt Nam, khắc họa một thời kỳ kháng chiến chống Pháp anh dũng, kiên cường. “Làng” kết thúc bằng một âm hưởng nhẹ nhàng của sự giao hòa giữa tình yêu quê, yêu đất nước của người nông dân nói riêng và của cả dân tộc Việt Nam nói chung.
3. Phân tích diễn biến cốt truyện Làng của Kim Lân hay chọn lọc:
Kim Lân là nhà văn luôn tập trung viết về đời sống nông thôn Việt Nam. Có người cho rằng, chính từ những bức tranh thôn dã giản dị ấy, ông đã tìm thấy phong cách riêng và thể hiện tài năng sáng tạo của một cây bút văn xuôi xuất sắc trong nền văn học Việt Nam hiện đại. Những áng văn không tô vẽ của ông đã bộc lộ những điều sâu sắc, khiến chúng ta yêu mến, biết ơn những con người lao khổ trong những hoàn cảnh lịch sử nhất định. Nhân vật Hải trong truyện ngắn “Làng” là một điển hình cho điều này. Chỉ có theo dõi diễn biến cốt truyện thú vị và độc đáo, chúng ta mới hiểu tại sao độc giả lại yêu mến và ngưỡng mộ Kim Lân!
Cũng như những tác phẩm khác viết về tình yêu quê hương đất nước trong chiến tranh, “Làng” của Kim Lân không dính dáng đến bom đạn, cháy nổ hay đổ máu. Nó chỉ đơn giản khắc họa những con người có trái tim trong sáng và những cảm xúc thiêng liêng, sâu sắc. Là một văn bản tự sự, “Làng” có cốt truyện gồm nhiều sự việc xoay quanh nhân vật chính với những tình huống bất ngờ, kịch tính. Diễn biến tâm lý và tính cách Hải tạo thành toàn bộ cốt truyện. Cảm xúc chủ đạo xuyên suốt tác phẩm là tình yêu làng quê, quê hương.
Ngay từ đầu, cảm xúc của Hai được miêu tả mạnh mẽ là tình yêu quê hương truyền thống. Làng Chợ Dầu là nơi ông sinh ra lớn lên, là nơi gắn kết tình cảm gia đình. Ông từng tự nhủ: “Ta sống ở làng này từ nhỏ, tổ tiên ta đã sống ở làng này từ bao đời nay…” Vì vậy, ông không thể không yêu từng con đường đất, từng ngôi nhà mái tranh đơn sơ, từng cánh đồng lúa, từng ngọn cỏ, từng cánh cò thẳng cánh bay trên đồng lúa, từng con đường làng sỏi đá. Anh vô cùng tự hào và vinh dự về ngôi làng của mình. Tình cảm ấy đã trải qua bao biến cố lịch sử và trở thành “lửa thử vàng”, tôi luyện nhân cách con người.
Trước Cách mạng tháng Tám, ông đã bị đâm chuyển hóa thành người thường hay khoe khoang vì tình yêu quê hương. Lời giới thiệu của ông đầy vẻ khoe khoang khiến bà con bên ngoài ngạc nhiên và buồn cười, nhưng đồng thời cũng đáng quý tấm lòng của ông. Ông coi làng mình là nhất trên đời, dù những thứ để khoe không phải của riêng ông và không mang lại lợi ích cho bà con dân làng.
Sau khi Cách mạng xảy ra, ý thức giai cấp của người dân làng đã thay đổi và ông đã nhận ra điều này. Bị áp bức trước đó, bây giờ họ có cơm ăn áo mặc và không bị nô lệ nữa. Sự yêu quý đối với làng quê của ông đã trở thành một phẩm chất đáng trân trọng. Ông vẫn thích kể chuyện về làng mình và khoe khoang, nhưng trong mỗi lời của ông hiện tại, có chứa đầy sự giác ngộ về cách mạng và ý thức giai cấp mà ông trực tiếp tham gia.
Câu chuyện dẫn dắt chúng ta đến miền Trung, nơi ông Hai cùng bà con dân làng đã đến tản cư. Tình cảm đối với quê hương của người dân tản cư, rõ nhất là qua ông Hai, làm nổi bật sự phát triển của cốt truyện. Mặc dù họ phải rời xa làng quê vì kháng chiến, nhưng lòng ngóng về quê hương vẫn chưa mất đi.
Sau khi đến nơi mới, ông Hai vẫn không thay đổi tật xấu “khoe làng”. Tuy nhiên, đó đã trở thành một phần tính cách của ông, thể hiện sự tự hào và tình yêu đối với quê hương và đất nước. Dù bận rộn với sản xuất vào ban ngày, nhưng buổi tối, ông không thể chịu đựng nổi nỗi lòng và tiếng rì rầm đếm tiền hàng của bà vợ. Việc chia sẻ đã trở thành nhu cầu thiết yếu để giải tỏa những tâm tư đang chất chứa trong lòng ông. Ông thường đến hàng xóm để khoe về quê hương, giúp giảm đi sự nhớ nhà. Chỉ khi đó, ông mới cảm thấy có đủ sức sống với bao kỉ niệm đẹp và tự hào với tình yêu đối với quê hương. Câu chuyện này làm cho người đọc cảm thấy xúc động trước tình cảm chân thành và thuần khiết của một người nông dân ít học.
Cách mạng và kháng chiến đã đem lại sự thay đổi cuộc sống cho nhân vật, đồng thời cũng tạo cơ hội để ông thể hiện tình cảm và lòng yêu thương với quê hương và đất nước. Trước đây, việc tổng đốc làng sinh ra tại quê hương của ông là điều khiến ông tự hào. Nhưng bây giờ, tình yêu đối với quê hương của ông đã trở nên kiêu hãnh hơn, vì làng Chợ Dầu không chỉ đẹp mà còn được xem là nơi đánh bại đối thủ đáng gờm. Việc ông và bà con dân làng phải tản cư để tránh khỏi sự tấn công của lũ đầu trâu mặt ngựa đã giúp ông trân trọng hơn nữa những kỷ niệm và tình cảm đối với quê hương.
Trong truyện, tin đồn sai lầm rằng làng Chợ Dầu đã theo giặc đã tạo ra những tình huống đầy kịch tính và bất ngờ. Kim Lân đã sử dụng bút kỹ thuật để phát triển cốt truyện đến đỉnh điểm. Những tình huống này có sức hút đặc biệt, thu hút người đọc theo dõi sự phát triển tính cách của người đã yêu làng với tất cả trái tim. Khi ông cổ đã nhận ra tin đồn làng phản bội, ông đã trải qua một loạt cảm xúc như nỗi buồn, tuyệt vọng và bất lực. Nhà văn mô tả tâm trạng của nhân vật chính một cách sâu sắc. Tuy nhiên, cũng chính lúc này, ông đã thấy được vẻ đẹp của tình yêu nước trong những tâm hồn khác. Dù họ có xấu xí hay nghèo khổ, họ đều sẵn sàng giúp đỡ đồng bào của mình khi gặp khó khăn, đặc biệt khi bị đối thủ xâm lược. Tình yêu quê hương của ông Hai đã được thay thế bởi tình yêu đối với Tổ quốc rộng lớn và ý nghĩa cao cả của cuộc kháng chiến chống lại thực dân Pháp. Lời tâm sự của ông với con trai út, những giọt nước mắt cứ rơi, là lời tỏ lòng của một người đã trải qua nhiều thăng trầm trong cuộc đời. Ông khóc để giải tỏa mình, để minh oan lại cho mình. Cuối cùng, tình cảm truyền thống của người nông dân đã trải qua nhiều biến chuyển nhưng vẫn được bảo tồn và truyền lại từ thế hệ này sang thế hệ khác.
Trong câu chuyện này, có một chi tiết rất thú vị và độc đáo. Đó là niềm vui và hạnh phúc của ông Hai khi rối rít đi khoe rằng “Tây nó đốt làng tôi rồi ông chủ ạ. Đốt nhẵn.” Ông Hai là người duy nhất trên thế giới này vui sướng khi bị đốt nhà cửa và làng xóm. Để hiểu rõ hơn về việc mất mát này, chúng ta cần đặt nó vào bối cảnh lịch sử của câu chuyện. Nó chứng tỏ tinh thần chống giặc quyết liệt của làng Chợ Dầu. Trong cuộc kháng chiến chống Pháp, niềm hạnh phúc của người nông dân là được đánh đổi tất cả để đất nước được độc lập, người dân được sống yên bình, êm ả nơi quê cha đất tổ của mình. Tình cảm của các nhân vật trong truyện là hòa quyện giữa tình yêu làng xóm quê hương và tình yêu Tổ quốc, tình yêu cách mạng lớn lao.
Tác phẩm này mang ý nghĩa sâu sắc về sự thay đổi nhận thức của người nông dân trong thời kì đầu kháng chiến chống thực dân Pháp. Cốt truyện đơn giản, dễ hiểu nhưng đầy bất ngờ và lôi cuốn. Nhờ sự phát triển hợp lí và tài tình của diễn biến cốt truyện mà những việc tưởng như bình thường nhỏ bé lại chứa đựng bên trong những ý nghĩa hàm ẩn sâu sắc và lớn lao. Phong cách sáng tác của nhà văn thành công trong việc phát triển cốt truyện song hành cùng diễn biến tâm lí nhân vật. Kim Lân rất giỏi trong việc “đãi cát” để “lấy được vàng”. Câu chuyện kết thúc với một dư âm nhẹ nhàng của sự hòa quyện giữa tình yêu làng quê với tình yêu đất nước của người nông dân Việt Nam.
