Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ là trình bày nhận xét, đánh giá của mình về nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ, bài thơ ấy. Nội dung và nghệ thuật của bài thơ, đoạn thơ được thể hiện qua ngôn từ, hình ảnh giọng điệu…
Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ là dạng bài thường gặp khi nghị luận về một tác phẩm văn học, đây cũng là một trong những bài học thuộc chương trình sách giáo khoa Ngữ văn lớp 9, tập II. Để giúp các bạn học sinh có thêm thông tin về bài học, có thêm hành trang để viết bài nghị luận dạng này, chúng tôi sẽ có những hướng dẫn Soạn bài nghị luận về một đoạn thơ bài thơ trong bài viết. Mời Quý vị, các bạn học sinh theo dõi nội dung:
Tìm hiểu bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
Đọc văn bản Khát vọng hòa nhập (trang 77, 78b SGK Ngữ văn 9 tập 2), dâng hiến cho đời và trả lời câu hỏi.
a) Vấn đề nghị luận của văn bản này là gì?
b) Văn bản nêu lên những luận điểm gì về hình ảnh mùa xuân trong bài thơ Mùa xuân nho nhỏ? Người viết đã sử dụng những luận cứ nào để làm sáng tỏ các luận điểm đó?
c) Chỉ ra các phần Mở bài, Thân bài, Kết bài; nhận xét về bố cục của văn bản.
d) Cách diễn đạt trong từng đoạn của văn bản có làm nổi bật được luận điểm không?
Gợi ý trả lời:
a) Vấn đề nghị luận của văn bản này là hình ảnh mùa xuân và tình cảm tha thiết của Thanh Hải trong bài thơ Mùa xuân nho nhỏ.
b) Văn bản nêu lên những luận điểm về đặc sắc nổi bật của hình ảnh mùa xuân trong bài thơ:
+ Hình ảnh mùa xuân mang nhiều tầng ý nghĩa. Trong đó, mùa xuân nào cũng thật gợi cảm, cũng thật đáng yêu.
+ Bức tranh xuân rạo rực của thiên nhiên đất nước trong cảm xúc thiết tha trìu mến của thi sĩ.
+ Hình ảnh “mùa xuân nho nhỏ” thể hiện khát vọng hòa nhập, dâng hiến cho đời của thi sĩ được nối kết hết sức tự nhiên với mùa xuân của thiên nhiên đất nước bên trên.
Để làm sáng tỏ các luận điểm vừa nói, người viết đã chọn giảng bình các câu thơ, các hình ảnh đặc sắc cũng như đã phân tích giọng điệu trữ tình và kết câu của bài thơ.
c) Phần mở bài: Đoạn đầu (từ mùa xuân là mùa… đến cống hiến thật đáng trân trọng).
Phần thân bài: Ba đoạn kế tiếp (từ hình ảnh mùa xuân đến… sự láy lại các hình ảnh ấy của mùa xuân): Trình bày cảm nhận, đánh giá về hình ảnh mùa xuân và tình cảm thiết tha của Thanh Hải. Đây cũng là phần triển khai các luận điểm.
Phần kết bài: Đoạn còn lại: Đánh giá chung bài thơ giữa các phần nói trên của văn bản đều có sự liên kết tự nhiên về ý và về diễn đạt.
d) Người viết trình bày cảm nhận đánh giá của mình một giọng điệu đầy cảm xúc với tình cảm thiết tha trìu mến.
Tổng kết:
– Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ là trình bày nhận xét, đánh giá của mình về nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ, bài thơ ấy.
– Nội dung và nghệ thuật của bài thơ, đoạn thơ được thể hiện qua ngôn từ, hình ảnh giọng điệu… Bài nghị luận cần phân tích yếu tố ấy để có những nhận xét, đánh giá cụ thể, xác đáng.
– Bài văn nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ cần có bố cục mạch lạc, rõ ràng; có lời văn gợi cảm thể hiện rung động chân thành của người viết.
Luyện tập nghị luận về một đoạn thơ bài thơ
Ngoài các luận điểm đã nêu về hình ảnh mùa xuân trong bài Mùa xuân nho nhỏ ở văn bản trên, hãy suy nghĩ và nêu thêm các luận điểm khác nữa về bài thơ đặc sắc này.
Gợi ý trả lời:
Một số luận điểm như: Vẻ đẹp của mùa xuân thiên nhiên; Vẻ đẹp của mùa xuân đất nước…
– Bức tranh thiên nhiên mùa xuân tươi đẹp trong tưởng tượng của tác giả:
+ Các hình ảnh đặc trưng của mùa xuân: hoa tím, sông xanh, bầu trời cao rộng
+ Âm thanh tiếng chim chiền chiện.
+ Giọt long lanh: hình ảnh ẩn dụ chuyển đổi cảm giác độc đáo.
=> Tác giả say đắm trong mùa xuân của thiên nhiên đất trời với tâm thế đón nhận trân trọng.
– Vẻ đẹp của mùa xuân đất nước
+ Hình ảnh lộc xuân trên “nương mạ”: cuộc sống lao động xây dựng đất nước của lực lượng sản xuất.
+ Hình ảnh người cầm súng: niềm tin vào ngày mai hòa bình.
+ Từ láy “hối hả” và “xôn xao”: thể hiện nhịp sống lao động khẩn trương vội vã nhưng nhộn nhịp, vui vẻ kết hợp hài hòa với nhau.
+ Đất nước được so sánh với những hình ảnh đẹp đẽ, kì vĩ.
+ Nhắc nhở mọi người nhớ về những tháng ngày gian khổ trong chiến đấu, cách mạng
+ Phụ từ “cứ” kết hợp với động từ “đi lên” thể hiện quyết tâm cao độ, hiên ngang tiến lên phía trước dù khó khăn gian khổ.
=> Sự lạc quan tin tưởng của nhà thơ ca ngợi sức sống, sự vươn lên mạnh mẽ của đất nước, dân tộc cho dù trước mắt trải qua nhiều khó khăn, gian khổ.
Dàn ý bài nghị luận về một đoạn thơ bài thơ
+ Dàn ý số 1:
I. Giới thiệu bài thơ và đoạn thơ được chọn
– Tên bài thơ, tác giả, thời điểm viết bài thơ
– Đoạn thơ được chọn và vị trí của nó trong bài thơ
II. Phân tích nghĩa đoạn thơ
– Tóm tắt nội dung của đoạn thơ
– Phân tích ý nghĩa, thông điệp của đoạn thơ
– Nhấn mạnh các từ, cụm từ quan trọng trong đoạn thơ
III. Phân tích hình ảnh và âm thanh trong đoạn thơ
– Nhận xét về cách sử dụng hình ảnh, tạo hình ảnh trong đoạn thơ
– Phân tích cách sử dụng âm thanh, điệu nhạc trong đoạn thơ
IV. Nhận xét về tác động của đoạn thơ đến bài thơ
– Nhận xét về vị trí, vai trò của đoạn thơ trong bài thơ
– Phân tích tác động của đoạn thơ đến cảm nhận của người đọc về bài thơ
V. Kết luận
– Tổng kết lại ý nghĩa của đoạn thơ và tác động của nó đến bài thơ
– Nhận xét về tầm quan trọng của đoạn thơ trong bài thơ và đối với văn học nói chung.
+ Dàn ý số 2:
I. Giới thiệu bài thơ và đoạn thơ được chọn
– Tên bài thơ, tác giả, thời điểm viết bài thơ
– Giới thiệu đoạn thơ được chọn và vị trí của nó trong bài thơ
II. Phân tích ngôn ngữ trong đoạn thơ
– Phân tích các từ, cụm từ, câu trong đoạn thơ
– Nhận xét về cách sử dụng ngôn ngữ để tạo nên hiệu ứng thơ cao trong đoạn thơ
III. Phân tích hình ảnh trong đoạn thơ
– Phân tích các hình ảnh được sử dụng trong đoạn thơ
– Nhận xét về cách sử dụng hình ảnh để tạo nên bức tranh thơ cao trong đoạn thơ
IV. Phân tích âm nhạc và nhịp điệu trong đoạn thơ
– Phân tích cách sử dụng âm nhạc, nhịp điệu trong đoạn thơ
– Nhận xét về tác động của âm nhạc, nhịp điệu đến tình trạng tâm lý của người đọc
V. Nhận xét về tác động của đoạn thơ đến bài thơ
– Phân tích tác động của đoạn thơ đến bài thơ như thế nào
– Nhận xét về vai trò của đoạn thơ đối với bài thơ và ý nghĩa của nó trong văn học
VI. Kết luận
– Tổng kết lại ý nghĩa của đoạn thơ và tác động của nó đến bài thơ
– Nhận xét về tầm quan trọng của đoạn thơ trong bài thơ và đối với văn học nói chung.
Mẫu bài nghị luận về một bài thơ
Đề bài: Viết bài nghị luận về bài thơ Mùa xuân nho nhỏ của nhà thơ Thanh Hải
Bài thơ Mùa xuân nho nhỏ của nhà thơ Thanh Hải là một tác phẩm nổi bật trong văn học Việt Nam với tình cảm đầy sức sống và tinh thần lạc quan. Tác phẩm này không chỉ thể hiện niềm yêu thương và lòng tôn kính đối với thiên nhiên mà còn đặt câu hỏi về tâm hồn con người trong mùa xuân.
Trước hết, tác giả Thanh Hải đã miêu tả vẻ đẹp tuyệt vời của mùa xuân qua lời tả nét của thiên nhiên. Trong bài thơ, ông đã mô tả những hình ảnh tuyệt đẹp như cánh đồng hoa, cây xanh mơn mởn, gió thoảng nhẹ và nắng vàng rực rỡ. Những hình ảnh này đã tạo nên một khung cảnh tuyệt đẹp của mùa xuân và truyền tải đến người đọc cảm xúc vô cùng sống động.
Tuy nhiên, bài thơ Mùa xuân nho nhỏ không chỉ đơn thuần là miêu tả vẻ đẹp của thiên nhiên mà còn là một bài học về tâm hồn con người. Thanh Hải đã thể hiện một tinh thần lạc quan và hy vọng cho tương lai. Ông đã đặt câu hỏi về tâm hồn con người trong mùa xuân, nơi mà mọi người có thể tìm thấy sự hồi sinh và sự cảm nhận của sự sống mới.
Điều này được thể hiện qua những câu thơ như “Hạnh phúc đến từ những điều nhỏ nhoi” hay “Tình yêu cứ mãi đong đầy vào nhau”. Những câu thơ này đã giúp cho người đọc cảm nhận được tình cảm và sự lạc quan của tác giả, đồng thời gợi lên những suy nghĩ về tình yêu, hạnh phúc và giá trị của những điều nhỏ nhoi trong cuộc sống.
Trong tổng thể, bài thơ Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải là một tác phẩm đáng giá để đọc và suy ngẫm về sự sống và tình yêu. Đây là một lời nhắn nhủ của tác giả gửi đến độc giả về tình yêu, hy vọng và sự sống mới.
Chúng ta cần học hỏi và cảm nhận sự đẹp của thiên nhiên, tìm thấy niềm vui và hạnh phúc trong những điều nhỏ nhoi của cuộc sống và dành thời gian để yêu thương và quan tâm đến những người xung quanh. Bài thơ Mùa xuân nho nhỏ cũng nhắc nhở chúng ta về tình yêu, sự hy vọng và niềm tin vào cuộc sống, những giá trị tinh thần cần thiết để vượt qua những thử thách và khó khăn trong cuộc sống.
Tuy nhiên, bài thơ Mùa xuân nho nhỏ còn đặt ra một câu hỏi đáng suy ngẫm cho chúng ta: tại sao chúng ta lại quá đắm mình trong cuộc sống bận rộn và quên đi những giá trị đích thực của cuộc sống? Tại sao chúng ta lại không dành thời gian để thưởng thức và cảm nhận sự đẹp của thiên nhiên, để yêu thương và quan tâm đến những người xung quanh mình?
Bài thơ Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải đã đưa ra một câu trả lời cho chúng ta, đó là chúng ta cần phải đặt tâm hồn mình vào những điều nhỏ nhoi trong cuộc sống và cảm nhận sự đẹp của thiên nhiên để tìm thấy niềm vui và hạnh phúc đích thực trong cuộc sống.
Trên thế giới này, chúng ta đang phải đối mặt với những thách thức vô cùng lớn, như biến đổi khí hậu, đại dịch COVID-19 và những cuộc chiến tranh khốc liệt. Bài thơ Mùa xuân nho nhỏ đã nhắc nhở chúng ta rằng, trong những thời điểm khó khăn nhất, chúng ta cần tìm thấy sự hy vọng và niềm tin vào cuộc sống để vượt qua mọi thử thách.
Trong kết luận, bài thơ Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải đã mang lại cho chúng ta một thông điệp ý nghĩa về sự sống và tình yêu. Chúng ta cần tìm thấy niềm vui và hạnh phúc trong những điều nhỏ nhoi của cuộc sống, cảm nhận sự đẹp của thiên nhiên, yêu thương và quan tâm đến những người xung quanh mình. Đồng thời, chúng ta cần hy vọng và niềm tin vào cuộc sống, để vượt qua mọi thử thách và khó khăn.
Tác phẩm của Thanh Hải là một minh chứng cho sức mạnh của nghệ thuật văn học. Từ những câu thơ đơn giản nhưng chứa đựng những ý nghĩa sâu sắc, bài thơ Mùa xuân nho nhỏ đã đưa chúng ta đến với thế giới tinh thần, nơi mà sự đẹp và tình yêu không bị mờ nhạt bởi cuộc sống bận rộn và những áp lực từ xã hội.
Với sự xuất hiện của những tác phẩm nghệ thuật như bài thơ Mùa xuân nho nhỏ, chúng ta có thể nhận thấy sức mạnh của nghệ thuật văn học trong việc truyền tải những ý nghĩa sâu sắc về cuộc sống và con người. Những tác phẩm như vậy không chỉ mang lại niềm vui và sự cảm nhận cho người đọc, mà còn giúp chúng ta hiểu thêm về bản chất của cuộc sống và tình yêu.
Vì vậy, bài thơ Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải là một tác phẩm đáng để đọc và suy ngẫm, nhất là trong thời điểm hiện tại khi thế giới đang phải đối mặt với nhiều thách thức khó khăn. Tác phẩm này đã đưa chúng ta đến với thế giới tinh thần, nơi mà sự đẹp và tình yêu không bị mờ nhạt bởi cuộc sống bận rộn và những áp lực từ xã hội. Vì vậy, chúng ta cần tìm thấy sự hy vọng và niềm tin vào cuộc sống, để vượt qua mọi thử thách và khó khăn, và để đạt được niềm vui và hạnh phúc đích thực trong cuộc sống.
Mẫu bài nghị luận về một đoạn thơ
Đề bài: Viết bài nghị luận về khổ thơ thứ hai trong bài thơ Viếng lăng Bác của nhà thơ Viễn Phương
Bài thơ Viếng Lăng Bác của nhà thơ Viễn Phương là một tác phẩm văn học đặc biệt về chủ đề lịch sử và tình cảm đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh. Trong khổ thứ 2 của bài thơ này, tác giả miêu tả vẻ đẹp và ý nghĩa của Lăng Bác, nơi tưởng nhớ và tôn kính Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng các anh hùng dân tộc đã hy sinh cho đất nước.
Trước tiên, bài thơ mô tả về ánh nắng mặt trời đi qua Lăng Bác, tạo nên một khung cảnh đầy tình cảm và sâu lắng. Tác giả viết: “Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng/ Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ”. Bức tranh mà tác giả vẽ lên cho chúng ta là ánh nắng mặt trời rực rỡ chiếu sáng lên Lăng Bác, tạo nên một vẻ đẹp lãng mạn và đầy ý nghĩa.
Ngoài ra, bài thơ còn miêu tả về dòng người đi trong thương nhớ và kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân. Đó là tình cảm tôn kính và tưởng nhớ của nhân dân đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh, một người lãnh đạo vĩ đại của dân tộc, đã dẫn dắt đất nước qua những thời kỳ khó khăn, chiến tranh và giành được độc lập, tự do, thịnh vượng cho dân tộc.
Bài thơ Viếng Lăng Bác của nhà thơ Viễn Phương đã thể hiện tình cảm tôn kính và sự tưởng nhớ sâu sắc của nhân dân đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh, một người lãnh đạo vĩ đại của dân tộc. Tác phẩm này đã giúp chúng ta hiểu rõ hơn về bản chất của tình cảm dân tộc, tình yêu quê hương, tình yêu đất nước, tình yêu với các anh hùng dân tộc đã hy sinh để bảo vệ đất nước.
Điều này rất quan trọng vì như vậy, chúng ta mới có thể hiểu và tôn trọng lịch sử, biết ơn và tôn kính những người đã đem lại cho chúng ta sự sống, sự tự do, sự công bằng và sự phát triển cho đất nước.
Bài thơ cũng thể hiện sự tôn trọng và tình cảm của nhân dân đối với Lăng Bác, nơi tưởng nhớ và tôn kính Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng các anh hùng dân tộc. Với mỗi lượt thăm viếng, con người ta đều mang theo tràng hoa, biểu tượng cho sự tôn trọng, tưởng nhớ và tình cảm sâu sắc với các anh hùng dân tộc đã hy sinh cho đất nước.
Bài thơ Viếng Lăng Bác của nhà thơ Viễn Phương cũng cho thấy sức mạnh của nghệ thuật văn học trong việc truyền tải thông điệp về lịch sử và tình cảm đối với đất nước. Tác phẩm này đã giúp cho chúng ta hiểu rõ hơn về tình yêu và lòng biết ơn đối với dân tộc, đất nước và các anh hùng dân tộc. Những tình cảm này cần được duy trì và phát triển, để chúng ta luôn có niềm tin và hy vọng trong việc xây dựng đất nước ngày càng phát triển, vững mạnh và hạnh phúc.
Tóm lại, bài thơ Viếng Lăng Bác của nhà thơ Viễn Phương là một tác phẩm văn học đặc biệt, mang đầy tình cảm đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh và các anh hùng dân tộc đã hy sinh cho đất nước. Tác phẩm này đã giúp chúng ta hiểu rõ hơn về tình yêu, lòng biết ơn và sự tôn kính đối với đất nước và các anh hùng dân tộc. Chúng ta cần duy trì và phát triển những tình cảm này, để xây dựng đất nước ngày càng phát triển, vững mạnh và hạnh phúc.
Trên đây là bài viết liên quan đến Soạn bài nghị luận về một đoạn thơ bài thơ trong chuyên mục Văn học được Luật LVN Group cung cấp. Quý độc giả có thể tham khảo bào viết khác liên quan tại website luatlvn.vn để có thêm thông tin chi tiết.