Nghị luận về bài thơ Sang thu của Hữu Thỉnh hay chọn lọc

1. Dàn ý Nghị luận về bài thơ Sang thu của Hữu Thỉnh hay chọn lọc:

1.1. Mở bài:

Giới thiệu về tác giả, tác phẩm:

Hữu Thỉnh là nhà thơ trưởng thành từ trong quân đội, viết nhiều và viết hay về trẻ em thôn quê, về mùa thu.

Bài thơ Sang thu là sự cảm nhận tinh tế của nhà thơ Hữu Thỉnh về sự chuyển mình của đất trời từ cuối hạ sang đầu thu.

1.2. Thân bài:

a. Khổ thơ đầu:

Nhà thơ nhận ra mùa thu với “hương ổi chín” nồng, độc, lần đầu tiên được lấy làm chất thơ, mang nét dân dã, bình dị.

Hương ổi chín “thổi vào gió” tạo cảm giác nồng nàn, trong trẻo, ngọt ngào hòa cùng làn gió mới của mùa thu khô lạnh.

“Hương thơm chảy qua ngõ”: Điệp từ “chung suối” tạo cảm giác chuyển mùa từ từ, chậm rãi, thong thả, còn vương vấn, chưa muốn dứt khoát bước sang thu.

Nhà thơ cảm nhận những ấn tượng đầu tiên về mùa thu bằng sự vận dụng tinh tế của các giác quan, câu thơ cuối “Dường như mùa thu đã đến” vừa bâng khuâng, vừa như một lời khẳng định chứng tỏ mùa thu đã đến.

b. Khổ thơ thứ hai:

Mùa thu được miêu tả trong sự bao la rộng lớn của đất trời.

Hữu bằng sự quan sát tinh tế tạo nên sự tương phản giữa dòng sông “chậm rãi” chậm rãi, thong thả với những cánh “vội vàng” phiêu du, vội vã tránh rét để góp phần làm rõ nét sự chuyển mùa. .

Hình ảnh “Có đám mây mùa hạ/ Nửa chừng sang thu”: Nỗi nhớ nhung, chần chừ, không muốn thay đổi hoàn toàn mùa thu của đất trời.

c. Khổ thơ cuối:

“Nắng còn nhiều/Mưa đã cháy”: Dùng sự khác biệt giữa hai sắc thu hạ để diễn tả khoảnh khắc giao mùa, nắng thu đã bớt Nắng, mưa cũng chưa khác hẳn. với thời tiết mùa hè.

“Sấm sét cũng bất ngờ giảm/ Trên hàng cây già”: Tính triết lí của cả bài thơ, nghĩa là con người trải qua bao nhiêu yếu tố của tuổi trẻ không ngờ lại đổi thay bất ngờ. của cuộc sống.

1.3. Kết bài: 

Khôi phục giá trị nội dung và kĩ thuật của tác phẩm:

Nội dung: Sang Thu là một bài thơ hay thể hiện những rung động tinh tế của tác giả trong thời khắc chuyển mùa từ hạ sang thu. Qua đó làm nổi bật kinh nghiệm sống và con người của tác giả.

Nghệ thuật: sử dụng nhiều câu cửa miệng, tính từ gợi trạng thái, hình ảnh chân thực. Nghệ thuật nhân hóa mang đến linh hồn cho bài thơ, nghệ thuật ẩn dụ tạo nên chiều sâu của cảm xúc và suy nghĩ.

2. Bài Nghị luận về bài thơ Sang thu của Hữu Thỉnh hay chọn lọc:

Nhà thơ Hữu Thỉnh (1942) tên thật là Nguyễn Hữu Thỉnh, là một nhà thơ nổi tiếng của giới thi nhân Việt Nam. Ông là hội viên Hội Nhà văn Việt Nam, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam, là Tổng biên tập báo Văn nghệ. Ông có nhiều tác phẩm tiêu biểu như Âm vang chiến hào, Đường vào thành phố, Lá thư mùa đông… Trong đó, bài thơ Sang Thu gây cho ta một sự ngạc nhiên, một ấn tượng sâu sắc của tác giả khi sáng tác. đốt cháy tâm hồn mùa thu mộng mơ, bao la.

Sang thu được tác giả viết theo thể ngũ ngôn, gồm ba khổ thơ, mỗi khổ thơ miêu tả một mùa thu đầy nữ tính, hình ảnh mùa thu chớm thu, thu mới, thu tới. Đoạn thơ là một phong cách nghệ thuật tinh tế và tài hoa của tác giả khi thể hiện khung cảnh mùa thu ở làng quê Bắc Bộ. Và mùa thu được cảm nhận qua “hương ổi” được làn gió thu se lạnh thổi vào một mùi hương nồng nàn, khó quên:

Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se.

Ở đây, nhà thơ không miêu tả mà chỉ gợi cho người đọc hình ảnh những trái ổi chín vàng, tỏa hương thơm ngát từ những vườn ổi ở quê vào những ngày chuyển mùa cuối hè, đầu thu. Những cơn gió thu se lạnh nhè nhẹ đưa hương ổi nồng nàn vào không gian. Hương bồng bềnh trong thơ Hữu Thỉnh rất mộc mạc, gần gũi.

Sau hương ổi và gió thu, tác giả tả sương thu. Những sương mù này bao gồm đầy đủ các trạng thái trung tâm, như cố kéo dài thời gian:

Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về.

Tác giả sử dụng phép nhân hóa. Hai từ “chậm chạp” diễn tả bước chân chậm rãi của mùa thu tới. Từ “dường như” có thể cho thấy một phỏng đoán rõ ràng về giấc mơ, giống như thực tế phát hiện và nhận thức.

Ở khổ thơ tiếp theo, không gian của bức tranh mùa thu được mở rộng cả về chiều cao và chiều rộng của bầu trời có đàn chim bay và những đám mây bồng bềnh, ở chiều dài của dòng sông bồng bềnh:

Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu.

Dòng sông mùa thu với làn nước trong xanh, nhẹ nhàng trôi êm đềm. Dòng sông “thoắt nhanh” như cố ý chậm chạp, thiếu khẩn trương. Rồi những đàn chim lại bay đi, có lẽ chúng đang bay về phương Nam để tránh cái rét sắp tới. Trong cả bài thơ, dòng sông, đàn chim hay đám mây đều được tác giả nhân hóa. Bức tranh mùa thu trở nên thật hữu tình và thơ mộng.

Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu.

Nhà thơ không dùng từ nào khác mà dùng từ vắt vẻo để miêu tả đám mây. Mây như kéo dài ra, cuộn lên cùng bầu trời rồi thả mình vào mùa thu. Bài thơ này thật hay, độc đáo và sáng tạo.

Đến khổ thơ cuối, những cảm xúc, suy nghĩ của tác giả về mùa thu được Hữu Thỉnh gửi gắm qua những câu thơ:

Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.

Những hiện tượng tự nhiên của mùa thu lúc giao mùa như nắng, mưa, nắng được tác giả cảm nhận một cách tinh tế. Các từ láy được sử dụng như còn, đã lắng, cũng chợt giảm… gợi thời gian, sự tồn tại của sự vật, của thiên nhiên, đó là nắng thu, mưa thu, và cả tiếng sau ngày đầu. Lúc này, có lẽ mùa hè vẫn còn muốn níu kéo một điều gì đó nên nắng và mưa mùa vẫn còn vương vấn trên bầu trời.

Từ khung cảnh và không gian này, tác giả có những suy ngẫm về cuộc đời. Sấm sét và cây cổ thụ là những biến động của thiên nhiên, ở đây tác giả muốn nói đến những biến cố của cuộc đời. Những hàng cây cổ thụ là chính chúng ta, những người đã trải qua, tôi luyện qua những thử thách, khó khăn mà vẫn đứng vững.

Hai câu kết bài thơ có lẽ được tác giả dùng để khẳng định thêm bản lĩnh và những phẩm chất tốt đẹp của con người Việt Nam trong thời kỳ đổi mới đất nước với muôn vàn khó khăn thử thách. Tuy nhiên, mọi người vẫn vững vàng để cùng nhau vượt qua.

Có thể nói, bằng các biện pháp nghệ thuật như nhân hóa, ẩn dụ cùng ngôn từ tinh tế, Hữu Thỉnh đã làm nên thành công của Tăng Thư. Bài thơ như tiếng nói của trái tim tác giả với bao người về mùa thu tươi đẹp, về tương lai tươi sáng của đất nước đang đón chờ chúng ta ở phía trước.

3. Bài Nghị luận về bài thơ Sang thu của Hữu Thỉnh hay nhất: 

Văn học Việt Nam đã ghi dấu nhiều nhà văn, nhà thơ. Trong đó không thể không nhắc đến nhà thơ Hữu Thỉnh với bài thơ Sang Thu. Bài thơ tuy ngắn nhưng lại vô cùng da diết, ẩn chứa nhiều ý nghĩa sâu xa rất đáng suy ngẫm.

Mở đầu bài thơ là hình ảnh thiên nhiên đang chuyển mình chuẩn bị bước vào mùa thu:

“Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về”

Từ “Bỗng” thể hiện trạng thái giật mình, không có sự chuẩn bị trước, cảm giác bâng khuâng, bâng khuâng của tác giả khi chớp mắt nhìn thấy hương phảng phất – đặc trưng của mùa thu, báo hiệu mùa thu đã đến. Pha là một động từ hành động mạnh. Hương lúa chín theo gió bay khắp nơi, phả vào mũi nhà thơ, làm cho tâm hồn nhanh nhạy phải giật mình. Những làn sương mù chầm chậm, nặng nhọc chậm rãi trôi đi như đang tận hưởng vẻ đẹp của tiết trời mùa thu. Bức tranh mùa thu được Tố Hữu miêu tả qua những hình ảnh, cách nhìn, cách cảm và cả cách thưởng thức: hương gió, gió thoảng sương… Đây là sự kết hợp của nhiều giác quan khác nhau được thể hiện qua bốn câu thơ ngắn gọn. nhưng cũng đủ làm cho người đọc hình dung được nét đặc trưng của mùa thu và bức tranh mùa thu trên quê hương thanh bình dường như rõ nét hơn, giàu tính thẩm mĩ hơn. 

Khung cảnh đã có một sự chuyển đổi đáng yêu từ mùa hè sang mùa thu:

Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu

Dòng sông không còn mang dòng chảy của khao khát và hối hả mà giờ đây chậm lại để cảm nhận và tận hưởng vẻ đẹp yên bình của mùa thu. Trong mùa thu tuyệt đẹp này, hình ảnh đàn chim nâng cấp tương phản với dòng sông. Nếu như dòng sông mạnh mẽ, nhanh nhạy cảm nhận được tiết trời mát mẻ, dịu dàng thì những chú chim lại toát mồ hôi, vội vã đi tìm thức ăn, sửa tổ đón mùa đông khắc nghiệt sắp đến. Mây không còn mang màu xanh ngắt của mùa nóng, mây dường như trở nên mềm mại, nhẹ nhàng hơn, tâm mình thành một đường cong mềm mại để chuyển dần sang thu. Động từ “bóp” thể hiện được sự tinh nghịch, bông đùa của đám mây, đồng thời làm cho đám mây có hồn hơn, hình ảnh biến hóa như mềm mại hơn, thú vị hơn. Mây mới thôi “giờ em sắp rụng” vì còn lưu luyến mùa hoa nở. Bốn câu thơ miêu tả sự chuyển mình tinh tế của cảnh vật từ hạ sang thu. Mỗi cảnh đều có nét riêng nhưng tất cả đã làm cho bức tranh mùa thu thêm thơ mộng.

Khép lại bài thơ là một hình ảnh đáng suy ngẫm:

Vẫn còn bao nhiêu nắng,
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi

Nắng, mưa, dê và những chớp nhoáng của mùa hạ vẫn còn đây nhưng đã bớt nồng nàn, rực rỡ và những cơn mưa xối xả cũng thưa dần khi mùa thu đến. Có lẽ “mùa thu” của đời người là sự thu gọn lại những năm tháng tuổi trẻ bồng bột, nhiệt huyết để mở ra một giai đoạn mới, một mùa mới trong tâm hồn con người với những gì nhẹ nhàng, êm ả. yên tĩnh hơn và yên tĩnh hơn. Hai hình ảnh “sấm sét” và “cây cổ thụ” vừa mang ý nghĩa tả thực vừa mang ý nghĩa tượng trưng. Tiếng trống vang trời dữ dội và những cơn mưa rào cũng lắng xuống, cây cối không còn bị rung chuyển bởi tiếng trống dồn dập bất chợt. Bên đó, tồn tại tượng trưng cho những giông tố, bão táp, thăng trầm của cuộc đời, còn “cây cổ thụ” là hình ảnh ẩn dụ về lớp người đã từng trải và trui rèn qua muôn vàn gian khổ. Phải chăng con người càng sống lâu, càng trải qua nhiều thứ thì những biến động, đổi thay trong cuộc sống không còn đáng sợ?

Bằng sự cảm nhận tinh tế và cách sử dụng ngôn từ chân thật tự nhiên, bằng biện pháp nhân hóa, ẩn dụ đặc sắc, Hữu Thỉnh đã vẽ nên một bức tranh thiên nhiên mùa thu làng quê Bắc Bộ vô cùng có hồn. Đoạn thơ đã góp phần làm rõ hình ảnh làng quê vào mùa thu cũng như làm phong phú thêm kho tàng văn học Việt Nam.