Bộ đề Đọc hiểu Đất nước – Nguyễn Khoa Điềm (Có đáp án)

1. Đề Đọc hiểu Đất nước (Nguyễn Khoa Điềm) hay nhất:

Đọc đoạn trích và thực hiện yêu cầu từ 1 đến 4:

Em ơi em Đất Nước là máu xương của mình
Phải biết gắn bó và san sẻ
Phải biết hóa thân cho dáng hình xứ sở
Làm nên Đất Nước muôn đời…

(Nguyễn Khoa Điềm – trích Đất Nước – Ngữ văn 12)

Câu 1: Trình bày ngắn gọn nội dung đoạn thơ trên.

Câu 2: Hãy lí giải ngắn gọn vì sao nhà thơ viết “Đất Nước là máu xương của mình”?

Câu 3: Từ “hóa thân” trong đoạn thơ trên có ý nghĩa gì?

Câu 4: Từ cảm nhận về đoạn thơ, hãy viết một đoạn văn ngắn (khoảng 8 đến 10 câu) nói về trách nhiệm của thế hệ trẻ hôm nay với đất nước.

Lời giải

Câu 1: Nội dung bài thơ là: Bài thơ là lời nhắn nhủ chân thành, tha thiết về trách nhiệm của mỗi người đối với đất nước. Đất nước là một cục xương sắt. Vì vậy, mỗi người cần phải biết liên kết, chia sẻ, là hiện thân vì đất nước, làm cho đất nước trường tồn bền vững.

Câu 2: Nhà thơ viết: “Đất nước là máu xương của mình” bởi đất nước không phải là thứ hoang phí, xa xôi mà đất nước kết tinh, hiện thân trong mỗi con người. Mỗi người cần bảo vệ và giữ gìn đất nước như lẽ sống và lẽ sống của chính mình.

Câu 3: Từ “nhập thân” trong câu thơ có nghĩa là hành động sẵn sàng hiến dâng, hi sinh vì Tổ quốc.

Câu 4: Học sinh tự do phát biểu ý kiến, sau đó dùng lập luận để làm rõ quan điểm của mình.

– Bạn có thể làm theo các ý sau:

+ Tích cực học tập, rèn luyện, tu dưỡng đạo đức, nhân cách;+ Tham gia các hoạt động ngoại khóa, phát triển lành mạnh về thể chất và tinh thần;

+ Tích cực lao động, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc;

+ Phát huy truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc;

+ Sẵn sàng chiến đấu, hy sinh vì độc lập, chủ quyền quốc gia khi Tổ quốc cần,..

2. Đề Đọc hiểu Đất nước (Nguyễn Khoa Điềm) chính xác nhất:

Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi

“…Em ơi em Đất Nước là máu xương của mình
Phải biết gắn bó và san sẻ
Phải biết hóa thân cho dáng hình xứ sở
Làm nên Đất Nước muôn đời…”.

(Trích đoạn trích Đất Nước của Nguyễn Khoa Điềm SGK Ngữ văn lớp 12 tập 1 trang 120 )

Câu 1. Nêu nội dung của đoạn thơ?

Câu 2. Tại sao từ “Đất Nước” được viết hoa?

Câu 3. Nêu biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn thơ?

Câu 4. Viết đoạn văn ngắn nêu cảm nhận của em về trách nhiệm của mình với quê hương, đất nước trong xã hội ngày nay?

Lời giải

Câu 1: Nội dung của bài thơ trên là: Lời nhắn nhủ về trách nhiệm của mỗi người đối với Đất Nước.

Câu 2: Từ “Đất Nước” được viết hoa – coi “Đất Nước” là một sinh thể thể hiện sự trân trọng, tôn thờ, tôn kính và thiêng liêng khi cảm nhận về Đất Nước của nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm.

Câu 3: Biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn thơ trên là: Điệp ngữ “phải biết”, sử dụng nhiều từ chỉ mối quan hệ thân thiết như gắn bó, sẻ chia, nhập thân..

Câu 4: Gợi ý bài tập: Nêu cảm nghĩ của bản thân về trách nhiệm của mình đối với quê hương, đất nước Trong xã hội hiện nay cần khẳng định trách nhiệm hàng đầu là học tập, rèn luyện để trở thành người công dân tốt. , có ích cho xã hội. Lập luận có thể được diễn đạt theo nhiều cách khác nhau.

3. Đề Đọc hiểu Đất nước  (Nguyễn Khoa Điềm) chuẩn nhất:

Đất là nơi anh đến trường
Nước là nơi em tắm
Đất Nước là nơi ta hò hẹn
Đất Nước là nơi em đánh rơi chiếc khăn trong nỗi nhớ thầm
Đất là nơi “con chim phượng hoàng bay về hòn núi bạc”
Nước là nơi “con cá ngư ông móng nước biển khơi”
Thời gian đằng đẵng
Không gian mệnh mông
Đất Nước là nơi dân mình đoàn tụ
Đất là nơi Chim về
Nước là nơi Rồng ở
Lạc Long Quân và Âu Cơ
Đẻ ra đồng bào ta trong bọc trứng

 

Đọc đoạn thơ trên và thực hiện các yêu cầu sau:

Câu 1. Nêu ý chính của đoạn thơ.

Câu 2. Nêu ý nghĩa nghệ thuật chiết tự ( tách Đất Nước ) ở 2 câu đầu đoạn thơ đem lại hiệu quả nghệ thuật như thế nào?

Câu 3. Chất liệu dân gian được thể hiện như thế nào trong đoạn thơ ?

4. Đề Đọc hiểu Đất nước (Nguyễn Khoa Điềm) phổ biến nhất:

Trong anh và em hôm nay
Đều có một phần Đất Nước
Khi hai đứa cầm tay
Đất Nước trong chúng mình hài hòa nồng thắm
Khi chúng ta cầm tay mọi người
Đất nước vẹn tròn, to lớn
Mai này con ta lớn lên
Con sẽ mang đất nước đi xa
Đến những tháng ngày mơ mộng
Em ơi em Đất Nước là máu xương của mình
Phải biết gắn bó san sẻ
Phải biết hóa thân cho dáng hình xứ sở
Làm nên Đất Nước muôn đời…

Đọc đoạn thơ trên và thực hiện các yêu cầu sau:

Câu 1. Nêu ý chính của đoạn thơ ?

Câu 2. Mối quan hệ giữa anh và em với Đất Nước thể hiện như thế nào? Tại sao nói Đất Nước là máu xương của mình.

Câu 3. Viết một đoạn văn ngắn bày tỏ trách nhiệm của anh/chị với Đất Nước ?

5. Đề Đọc hiểu Đất nước (Nguyễn Khoa Điềm) đầy đủ nhất:

Những người vợ nhớ chồng còn góp cho Đất Nước những núi Vọng Phu
Cặp vợ chồng yêu nhau góp nên hòn Trống Mái
Gót ngựa của Thánh Gióng đi qua còn trăm ao đầm để lại
Chín mươi chín con voi góp mình dựng Đất tổ Hùng Vương
Những con rồng nằm im góp dòng sông xanh thẳm
Người học trò nghèo giúp cho Đất Nước mình núi Bút non Nghiên.
Con cóc, con gà quê hương cùng góp cho Hạ Long thành thắng cảnh
Những người dân nào đã góp tên Ông Đốc, Ông Trang, Bà Đen, Bà Điểm
Và ở đâu trên khắp ruộng đồng gò bãi
Chẳng mang một dáng hình, một ao ước, một lối sống ông cha
Ôi Đất Nước sau bốn ngàn năm đi đâu ta cũng thấy
Những cuộc đời đã hóa núi sông ta…

Đọc đoạn thơ trên và thực hiện các yêu cầu sau:

Câu 1. Nêu ý chính của đoạn thơ.

Câu 2. Sự hoá thân của Nhân Dân vào dáng hình Đất Nước thể hiện qua những từ ngữ nào? Nêu hiệu quả nghệ thuật của những từ ngữ đó.

Câu 3. Viết đoạn văn ngắn bày tỏ suy nghĩ về vai trò của Nhân Dân trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

6. Đề Đọc hiểu Đất nước (Nguyễn Khoa Điềm) ngắn gọn nhất:

Em ơi em!
Họ đã sống và chết
Hãy nhìn rất xa
Giản dị và bình tâm
Vào bốn ngàn năm Đất Nước
Không ai nhớ mặt đặt tên
Năm tháng nào cũng người người lớp
Nhưng họ đã làm ra Đất Nước lớp
Họ giữ và truyền cho ta hạt lúa ta trồng
Con gái, con trai bằng tuổi chúng ta
Họ truyền lửa cho mỗi nhà từ hòn than
Cần cù làm lụng qua con cúi
Khi có giặc người con trai ra trận
Họ truyền giọng điệu mình cho con tập
Người con gái trở về nuôi cái cùng con nói
Ngày giặc đến nhà thì đàn bà cũng
Họ gánh theo tên xã, tên làng trong mỗi đánh chuyến di dân
Nhiều người đã trở thành anh hùng
Họ đắp đập be bờ cho người sau trông
Nhiều anh hùng cả anh và em đều nhớ cây hái trái
Những em biết không
Có ngoại xâm thì chống ngoại xâm
Có biết bao người con gái, con trai
Có nội thù thì vùng lên đánh bại.
Trong bốn ngàn lớp người giống ta lứa tuổi

Đọc đoạn thơ trên và thực hiện các yêu cầu sau:

Câu 1. Nêu ý chính của đoạn thơ ?

Câu 2. Khi nhìn Vào bốn ngàn năm Đất Nước, nhà thơ đã phát hiện điều gì mới mẻ về người làm nên Đất Nước?

Câu 3. Nêu hiệu quả nghệ thuật của phép điệp cấu trúc : Họ giữ … Họ truyền …Họ gánh …Họ đắp đập …

7. Đề Đọc hiểu Đất nước (Nguyễn Khoa Điềm) dễ hiểu nhất:

Để Đất Nước này là Đất Nước Nhân dân

Đất Nước của Nhân dân, Đất Nước của ca dao thần thoại

Dạy anh biết “yêu em từ thuở trong nôi”

Biết quý công cầm vàng những ngày lặn lội

Biết trồng tre đợi ngày thành gậy

Đi trả thù mà không sợ dài lâu

Ôi những dòng sông bắt nước từ đâu

Mà khi về Đất Nước mình thì bắt lên câu hát

Người đến hát khi chèo đò, kéo thuyền vượt thác

Gợi trăm màu trên trăm dáng sông xuôi…

*Đọc đoạn thơ trên và thực hiện các yêu cầu sau:

Câu 1. Nêu ý chính của đoạn thơ

Câu 2. Tại sao tác giả khặng định: Đất Nước của Nhân dân, Đất Nước của ca dao thần thoại

Câu 3. Qua đoạn thơ, xác định Nhân Dân dạy những điều gì ? Nêu ý nghĩa của những lời dạy đó.

8. Đề Đọc hiểu Đất nước (Nguyễn Khoa Điềm) dễ hiểu nhất:

“Khi ta lớn lên Đất Nước đã có rồi

Đất Nước có trong những cái “ngày xửa ngày xưa…” mẹ thường hay kể

Đất Nước bắt đầu với miếng trầu bây giờ bà ăn

Đất Nước lớn lên khi dân mình biết tròng tre mà đánh giặc

Tóc mẹ thì bới sau đầu

Cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn

Cái kèo, cái cột thành tên

Hạt gạo phải một nắng hai sương xay, giã, giần, sàng

Đất Nước có từ ngày đó…”.

*Đọc đoạn thơ trên và thực hiện các yêu cầu sau:

Câu 1. Tại sao từ “Đất Nước ” được viết hoa?

Câu 2. Những từ ngữ nào mang âm hưởng văn hoá dân gian được vận dụng trong đoạn thơ? Nêu hiệu quả nghệ thuật sự vận dụng đó.

Câu 3. Viết một đoạn văn ngắn bày tỏ tình cảm của anh/chị về Đất Nước ?