Cảm nhận tác phẩm Hồn Trương Ba, da hàng thịt hay nhất

1. Tóm tắt tác phẩm Hồn Trương Ba, da hàng thịt: 

Ông Trương Ba, một người làm vườn hiền lành, hết mực yêu thương vợ con, đặc biệt là đứa cháu duy nhất là nhân vật chính trong tác phẩm Hồn Trương Ba, da hàng thịt. Trương Ba làm vườn nhiều, chăm sóc cây cối, thỉnh thoảng đánh cờ với Đế Thích. Tưởng rằng cuộc sống yên bình sẽ tiếp diễn nhưng do sơ suất Nam Tào, Bắc Đẩu đã lỡ gạch tên mình trong sổ tử thần khiến Trương Ba vô tình qua đời. Để sửa chữa lỗi lầm, cả hai nghe theo cách giải quyết tốt nhất của Đế Thích là cho hồn Trương Ba nhập vào xác anh hàng thịt đã chết để Trương Ba được sống lại. Đây cũng là lúc khó khăn bắt đầu, cao trào của câu chuyện lên cao.

Đoạn trích Hồn Trương Ba, da hàng thịt từ sách giáo khoa là cảnh thứ bảy. Đến đây cũng kết thúc vở kịch về cuộc đấu tranh giữa hồn và xác và những đau khổ, dằn vặt của Trương Ba khi nhập vào xác anh hàng thịt, những rắc rối của anh bắt đầu. Các vấn đề phát sinh: Lí trưởng bắt nạt, con trai hư hỏng, cháu gái không nhận anh ta, gia đình đứng trên nguy cơ tan vỡ, vợ hàng thịt đòi chồng. Khó khăn nhất là Trương Ba đã thay đổi: hay ăn thịt, uống rượu, thô lỗ và cộc cằn, không còn điềm tĩnh như trước. Trận chiến khốc liệt, cơ thể chống lại thể xác, linh hồn chống lại linh hồn. Cuối cùng, Trương Ba quyết định trả xác cho anh hàng thịt, thà chết lành lặn chứ không chịu sống tủi nhục gửi linh hồn mình vào thân xác người khác. Anh cũng không chịu nhập vào cơ thể của thằng bé Tị. Đó là đoạn hay nhất của cả vở kịch, chứa đựng giá trị nhân văn sâu sắc về cách sống trọn vẹn, là chính mình và mãi mãi.

2. Dàn ý bài cảm nhận tác phẩm Hồn Trương Ba, da hàng thịt: 

2.1. Mở bài:

– Giới thiệu tác giả.

– Giới thiệu vấn đề cảm nhận: Tác phẩm Hồn Trương Ba, da hàng thịt

2.2. Thân bài: 

* Bi kịch Trương Ba bị tha hóa: 

 – Trong Độc thoại nội tâm:

+ Trương Ba nhận ra mình bắt đầu thích uống rượu, ăn thịt, thờ ơ với cờ tướng.

+ Trương Ba bối rối, bối rối và sợ hãi, muốn lìa khỏi thân bất tịnh dù chỉ trong chốc lát.

 – Đối thoại với xác anh hàng thịt:

+ Xác anh hàng thịt dùng những lập luận rất sắc bén, lừa lọc và giọng điệu mỉa mai để bộc lộ hồn Trương Ba bị tha hóa.

+ Thích ở với vợ đồ tể, thích ăn thịt trộm tiết canh v.v.

+ Sức mạnh thể chất đã giúp Trương Ba đánh đứa con trai hư hỏng, giúp ông cày  vườn.

+ Nhờ có xác  Trương Ba mới được gần  người thân, được nhìn trời v.v.

 → Hồn và xác tuy hai mà một, hồn có thể tha hóa thì đổ lỗi cho thể xác cầu an, ngược lại thể xác phải “ham mê” với những dục vọng tầm thường.

Bản thân Trương Ba cũng tức giận, không ngừng chê bai thân phận thấp hèn, là “xác thịt đần độn”, không có cảm xúc, tri giác và dối trá, nhưng cuối cùng ông vẫn sai, bởi vì thân xác  đúng, ông sẽ bị bỏ lại phía sau. Nó khiến anh tuyệt vọng.

* Bi kịch bị ngăn cấm: 

+ Người đàn bà muốn ra đi.

+ Cháu trai không  nhận ra ông nội, tưởng ông  đồ tể, xác ông phá vườn.

+ Con dâu mặc dù hiểu nhưng cuối cùng cũng bộc lộ những  thay đổi, bất thường đối với hồn Trương Ba. Nó làm cho Trương Ba nhận thức đầy đủ về sự xa lánh của mình.

* Giải quyết Xung Đột:

+ Trương Ba quyết định trả  xác cho người hàng thịt.

+ Để chú Tí sống lại và Trương Ba hoàn toàn đi xin chết.

=> Đây là những quyết định rất khó khăn đối với Trương Ba mà không có cách giải quyết nào  tốt hơn.

* Ý nghĩa của kết chuyện: 

+ Đây kết thúc có hậu của một  bi kịch lạc quan.

+ Trương Ba  trở về là chính mình, tuy không còn trên đời nhưng  trở thành bất tử trong lòng những người thân yêu, tìm lại được mọi cảm xúc đã đánh mất trước đây, trở lại điềm đạm, cao thượng.

2.3. Kết bài:

– Liên hệ bản thân: Nêu cảm nhận chung của bản thân về tác phẩm Hồn Trương Ba, da hàng thịt.

3. Cảm nhận tác phẩm Hồn Trương Ba, da hàng thịt hay nhất: 

Những năm 1980, sân khấu kịch Việt Nam thời đổi mới đã bị rung chuyển bởi những vở kịch của Lưu Quang Vũ. “Hồn Trương Ba, da hàng thịt” là vở kịch quan trọng nhất của ông, được sáng tác  năm 1981 nhưng vào năm 1984 ra mắt công chúng. Vở kịch dựa trên câu chuyện cổ tích cùng tên, qua đó tác giả đặt ra một câu hỏi xã hội mang tính triết lý sâu sắc: mối quan hệ thân xác giữa con người và con người  không thể sống thay cuộc đời của người khác.

Trích đoạn của vở kịch là cuộc đối thoại giữa hồn và xác, giữa hồn Trương Ba với người nhà, giữa Trương Ba với hồn Đế Thích; cuối cùng là “cái chết” của hồn Trương Ba.

Cuộc đối thoại giữa hồn Trương Ba và xác thịt của anh hàng thịt là một cuộc đối thoại sinh động đầy ý nghĩa triết lí. Có 25 vở kịch trong lớp kịch này. Tuy nhiên, xác Hàng Thịt đã chiếm lấy hồn Trương Ba và xúc phạm hồn Trương Ba đủ thứ: Xác Hàng Thịt nói rằng tuy “âm u đui mù mà tôi có sức mạnh ghê gớm, lắm khi át cả linh hồn cao khiết của ông đấy”; ông có nhớ “Khi ông đứng cạnh vợ tay chân run hơi thở nóng rực, cổ nghẹn lại…” hay “Chẳng lẽ ông không xao xuyến chút gì? Hà hà, cái món tiết canh, cổ hũ, khấu đuôi, và đủ các thứ thú vị khác không làm hồn ông lâng lâng cảm xúc sao?”

Điều này có nghĩa là hồn Trương Ba bị thoái hóa, biến chất. Lúc mà hồn Trương Ba tự hào tuyên bố mình có một cuộc sống “nguyên vẹn, trong sạch, thẳng thắn” thì anh hàng thịt lại cười đùa giễu cợt: “Nực cười thật! Khi ông phải tồn tại nhờ tôi, chiều theo những đòi hỏi của tôi, mà còn nhận là nguyên vẹn, trong sạch, thẳng thắn!”.

Anh hàng thịt tỏ ra khinh thường hồn Trương Ba, hắn tự hào bảo vệ vị trí, tầm quan trọng của mình ví dụ như: “tôi đã cho ông sức mạnh” hay “Tôi là cái bình để chứa đựng linh hồn”. Hoặc cũng có lúc xác hàng thịt coi thường nói “Nhờ tôi mà ông có thể làm lụng, cuốc xới… Nhờ có đôi mắt của tôi, ông cảm nhận thế giới này qua những giác quan của tôi…”

Anh hàng thịt thủ thỉ một cách chế nhạo hồn Trương Ba: “Tôi rất biết cách chiều chuộng linh hồn”; “Tôi biết cần phải để cho tính tự ái của ông được ve vuốt”…, “chúng ta tuy hai mà một!”.

Đối thoại của Hồn Trương Ba là cuộc đấu tranh giữa xác và hồn trong một con người, xác và hồn có mối quan hệ hữu cơ với nhau, cả hai cùng sống và tồn tại cùng tồn tại. Khi cơ thể chìm xuống, linh hồn cũng chết. Khi hồn “bay đi” thì thể xác cũng tan thành cát bụi. Nhờ sự đấu tranh và làm chủ của tâm hồn với những ham muốn, ham muốn vụn vặt của thể xác mà nhân cách trở nên hoàn thiện, tâm hồn trong sáng.

Những hàm ý ẩn chưa trong câu nói của anh hàng thịt: “Tôi là cái bình để chứa đựng linh hồn” đã cho thấy mối quan hệ hữu cơ giữa thể xác và linh hồn của đoạn đối thoại giữa các nhân vật thêm cụ thể, sâu sắc.

Sau khi nhập vào thân xác anh hàng thịt, hồn Trương Ba bị tha hóa nặng nề: ông đánh con mình bê bết máu mũi (bằng tay, bằng sức mạnh và sự tàn ác của xác thịt). Hồn Trương Ba đã khác xưa, làm vườn vụng về, làm hỏng vẻ đẹp chiếc diều của cu Tị.

Từ ngày mang xác anh hàng thịt, hồn Trương Ba sống trong bi kịch, trải qua biết bao đau khổ: vợ muốn ra đi để “ông được thảnh thơi … với cô vợ người hàng thịt”; bị cháu nội khinh bỉ và xua đuổi:”Ông xấu lắm, ác lắm! Cút đi! Lão đồ tể, cút đi!”. Người đồng cảm và yêu thương hồn Trương Ba nhất là con dâu, thì nay đứng trước cảnh gia đình vô cùng hoảng sợ và đau xót “thấy… mỗi ngày thầy một đổi khác dần, mất mát dần, tất cả như lệch lạc, nhòa mờ dần đến cũng không nhận ra thầy nữa…”.

Không thể sống dối trá mãi, tin vào thân xác anh hàng thịt mà đánh mất chính mình, hồn Trương Ba đã an ủi, thức tỉnh và tự nhủ với lòng: “Nhưng lẽ nào ta lại chịu thua mày, khuất phục mày mà tự đánh mất mình”… “Có thật không còn cách nào khác? Không cần đến cái đời sống do mày mang lại! Không cần!”.

Sự thức tỉnh của hồn Trương Ba tuy muộn màng nhưng lại rất có ý nghĩa. Con đường tự giải thoát, tâm hồn đã thấy ánh sáng.

Cuộc gặp gỡ, đối thoại giữa hồn Trương Ba và Đế Thích đã đưa xung đột kịch tính lên cao trào. Khi phải tìm thấy hồn Trương Ba, Đế Thích đứng dậy, nói lắp bắp nhưng cương quyết, đi đến bên cây cột, lấy hương thắp lên. Sau khi gặp lại người bạn đánh cờ trên trời, hồn Trương Ba thú nhận nhiều dằn vặt:”Ông Đế Thích ạ, tôi không thể tiếp tục mang thân anh hàng thịt được nữa, không thể được!… Không thể bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo được. Tôi muốn được là tôi toàn vẹn”.

Hồn Trương Ba không còn muốn sống trong xác anh hàng thịt, càng không muốn “nhập vào cu Tị”, vì bao nhiêu chuyện éo le xảy ra, trớ trêu thay, nó càng trở thành một kẻ tham lam. Đây là một điều vô lý, vô cùng vô lý, bởi lẽ “một kẻ lý ra phải chết từ lâu mà vẫn cứ sống, cứ trẻ khỏe, cứ ngang nhiên hưởng thụ mọi thứ lộc trời!”. Xưa nay, như chúng ta đã biết, những kẻ bị người đời ghét bỏ, nhạo báng, đó là những kẻ tham sống, tham quyền!