1. Cử, chỉ định giám hộ là gì
Giám hộ là việc cá nhân, pháp nhân được luật quy định, được Ủy ban nhân dân cấp xã cử, được Tòa án chỉ định hoặc được quy định tại khoản 2 Điều 48 của Bộ luật này (sau đây gọi chung là người giám hộ) để thực hiện việc chăm sóc, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi (sau đây gọi chung là người được giám hộ). (Điều 46 Bộ luật dân sự 2015).Giám hộ có hai cách thức đó là giám hộ đương nhiên và giám hộ theo chỉ định hoặc được cử.Cử, chỉ định người giám hộ hiểu một cách đơn giản là việc đơn vị nhà nước có thẩm quyền như Ủy ban nhân dân xã nơi cư trú của người được giám hộ, Tòa án cử, chỉ định người giám hộ khi không có người giám hộ đương nhiên hoặc có tranh chấp giữa những người giám hộ.
2. Những trường hợp Toà án phải cử, chỉ định người giám hộ
– Đối với trường hợp các chủ thể là người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự không có người giám hộ đương nhiên.
+ Trong trường hợp khi có các tranh chấp xảy ra giữa những người giám hộ đương nhiên của người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự về người giám hộ hoặc tranh chấp về việc cử người giám hộ thì đơn vị Tòa án có trách nhiệm chỉ định người giám hộ cho các đối tượng này.
+ Còn đối với trường hợp cử, chỉ định người giám hộ cho người chưa thành niên từ đủ sáu tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của các chủ thể này.
– Đối với trường hợp người được giám hộ là người có khó khăn trong nhận thức làm chủ hành vi.
Người giám hộ của người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi do đơn vị Tòa án chỉ định trong số những người giám hộ sau đây trừ các trường hợp khi các chủ thể này có trọn vẹn năng lực hành vi dân sự đã chọn được người giám hộ cho mình:
+ Đối với trường hợp vợ là người mất năng lực hành vi dân sự thì chồng là người giám hộ; nếu chồng là người mất năng lực hành vi dân sự thì vợ là người giám hộ.
+ Đối với trường hợp cha và mẹ đều mất năng lực hành vi dân sự hoặc một người mất năng lực hành vi dân sự, còn người kia không có đủ điều kiện làm người giám hộ thì người con cả là người giám hộ; nếu người con cả không có đủ điều kiện làm người giám hộ thì người con tiếp theo có đủ điều kiện làm người giám hộ là người giám hộ.
+ Còn đối với trường hợp các chủ thể là người thành niên mất năng lực hành vi dân sự không có vợ, chồng, con hoặc có mà vợ, chồng, con đều không có đủ điều kiện làm người giám hộ thì cha, mẹ là người giám hộ.
+ Trong trường hợp nếu không có người giám hộ theo hướng dẫn cụ thể bên trên, đơn vị Tòa án sẽ chỉ định người giám hộ hoặc đề nghị một pháp nhân thực hiện việc giám hộ cho các đối tượng này.
Cũng cần lưu ý rằng, việc cử hay chỉ định người giám hộ cần phải được sự đồng ý của người được cử làm người giám hộ nhằm để các chủ thể này có thể hiểu được quyền hạn cũng như nghĩa vụ của mình trong việc giám hộ đối với các chủ thể là người được giám hộ, nhằm tránh các trường hợp các chủ thể là người được cử, chỉ định làm giám hộ phải chịu trách nhiệm giám hộ ngoài ý muốn nguyện vọng của họ.
Việc cử người giám hộ phải được lập thành văn bản, trong biên bản cần phải ghi rõ lý do cử người giám hộ, quyền, nghĩa vụ cụ thể của người giám hộ, tình trạng tài sản của người được giám hộ theo đúng quy định của pháp luật hiện hành.
Theo khoản 1 Điều 54 Bộ Luật dân sự năm 2015, khi Tòa án ra quyết định tuyên bố một người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi được quy định như sau:
Đối với các chủ thể có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi là người thành niên bởi vì tình trạng thể chất hoặc tinh thần mà không đủ khả năng nhận thức, làm chủ hành vi của mình nhưng chưa đến mức mất năng lực hành vi dân sự bị đơn vị Tòa án ra quyết định tuyên bố các đối tượng này này là người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi theo yêu cầu của người này, người có quyền, lợi ích liên quan hoặc của đơn vị, tổ chức hữu quan, trên cơ sở kết luận giám định pháp y tâm thần.
Theo quy định tại khoản 1 Điều 54 Bộ luật dấn sự năm 2015, đối với trường hợp đơn vị Tòa án tuyên bố một chủ thể cụ thể là người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi thì đơn vị Tòa án sẽ chỉ định người giám hộ cho họ trong số những người giám hộ quy định tại Điều 53 của Bộ luật dấn sự năm 2015.
Còn đối với trường hợp các chủ thể không có người giám hộ theo hướng dẫn tại Điều 53 của Bộ luật dấn sự năm 2015 thì Tòa án chỉ định người giám hộ hoặc đề nghị một pháp nhân thực hiện việc giám hộ.
Hiện nay, pháp luật chưa quy định cụ thể về trình tự, thủ tục Tòa án chỉ định người giám hộ khi có tranh chấp xảy ra giữa những người giám hộ được quy định tại Điều 52 và Điều 53 của Bộ luật dân sự năm 2015 về người giám hộ hoặc khi có tranh chấp về việc cử người giám hộ. Pháp luật cũng không có quy định cụ thể Tòa án nơi người được giám hộ đăng ký thường trú hay Tòa án nơi người được giám hộ đang sinh sống có thẩm quyền chỉ định người giám hộ nếu như người được giám hộ đăng ký thường trú một nơi nhưng sinh sống một nơi. Pháp luật dân sự Việt Nam cần sớm hoàn thiện quy định về cử, chỉ định người giám hộ để đảm bảo quyền lợi của các chủ thể được giám hộ cũng như các chủ thể là người giám hộ
3. Một số lưu ý về cử, chỉ định người giám hộ
– Việc cử người giám hộ phải được sự đồng ý của người được cử làm người giám hộ để họ hiểu được quyền hạn , nghĩa vụ của mình trong việc giám hộ đối với người được giám hộ, tránh trường hợp người được cử, chỉ định làm giám hộ phải chịu trách nhiệm giám hộ ngoài ý muốn nguyện vọng của họ.
– Việc cử người giám hộ phải được lập thành văn bản, trong đó ghi rõ lý do cử người giám hộ, quyền, nghĩa vụ cụ thể của người giám hộ, tình trạng tài sản của người được giám hộ.
Trên đây là nội dung trình bày về Khi nào thì tòa án cử người giám hộ? [Chi tiết 2023]. Công ty Luật LVN Group tự hào là đơn vị hàng đầu hỗ trợ mọi vấn đề liên quan đến pháp lý, tư vấn pháp luật, thủ tục giấy tờ cho khách hàng là cá nhân và doanh nghiệp trên Toàn quốc với hệ thống văn phòng tại các thành phố lớn và đội ngũ cộng tác viên trên tất cả các tỉnh thành: Hà Nội, TP. HCM, Bình Dương, TP. Cần Thơ, TP. Đà Nẵng và Đồng Nai… Liên hệ với chúng tôi ngay hôm nay để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời.