Nhà ở xã hội là nhà ở có sự hỗ trợ của Nhà nước cho các đối tượng khó khăn. Vậy nhà ở xã hội có được cấp sổ đỏ không? Khi nào thì được cấp? Nguyên tắc cho thuê, cho thuê mua, bán nhà ở xã hội được quy định như thế nào?
1. Nhà ở xã hội là gì?
Nhà ở xã hội là nhà ở do Nhà nước hoặc các tổ chức, cá nhân thuộc các thành phần kinh tế tham gia đầu tư xây dựng trên cơ sở nhu cầu thuê và thuể và thuê mua trên thụ trường của các đối tượng có thu nhập thấp và sinh sống trên địa bàn vưới điều kiện kinh tế – xã hội của từng địa phương. Nhà ở xã hội là loại nhà ở chỉ dành cho một đối tượng đặc biệt được thuê và mua.
Theo quy định tại Khoản 7 Điều 3 Luật nhà ở 2014 sửa đổi bổ sung năm 2020 quy định, nhà ở xã hội là nhà ở có sự hỗ trợ của Nhà nước cho các đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở theo quy định của Luật nhà ở.
2. Hình thức và đối tượng hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội:
Hình thức |
Đối tượng |
Hỗ trợ giải quyết cho thuê, cho thuê mua, bán nhà ở xã hội |
– Người có công với cách mạng – Người thu nhập thấp, hộ nghèo, cận nghèo tại khu vực đô thị; – Người lao động đang làm việc tại các doanh nghiệp trong và ngoài khu công nghiệp; – Sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ, hạ sĩ quan chuyên môn kỹ thuật, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân trong cơ quan, đơn vị thuộc công an nhân dân và quân đội nhân dân; – Cán bộ, công chức, viên chức theo quy định của pháp luật về cán bộ, công chức, viên chức; – Các đối tượng đã trả lại nhà ở công vụ – Hộ gia đình, cá nhân thuộc diện bị thu hồi đất và phải giải tỏa, phá dỡ nhà ở theo quy định của pháp luật mà chưa được Nhà nước bồi thường bằng nhà ở, đất ở |
Hỗ trợ theo các chương trình mục tiêu về nhà ở, xây dựng mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà để ở hoặc hỗ trợ giao đất ở có miễn, giảm tiền sử dụng đất theo quy định của pháp luật về đất đai hoặc tặng nhà ở cho đối tượng |
– Người có công với cách mạng theo quy định của pháp luật về ưu đãi người có công với cách mạng; – Hộ gia đình nghèo và cận nghèo tại khu vực nông thôn; – Hộ gia đình tại khu vực nông thôn thuộc vùng thường xuyên bị ảnh hưởng bởi thiên tai, biến đổi khí hậu; |
Hỗ trợ cho vay vốn ưu đãi của Nhà nước thông qua ngân hàng chính sách xã hội, tổ chức tín dụng do Nhà nước chỉ định để các đối tượng được xây dựng mới hoặc cải tạo sửa chữa xã nhà để ở |
– Người có công với cách mạng – Người thu nhập thấp, hộ nghèo, cận nghèo tại khu vực đô thị; – Người lao động đang làm việc tại các doanh nghiệp trong và ngoài khu công nghiệp; – Sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ, hạ sĩ quan chuyên môn kỹ thuật, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân trong cơ quan, đơn vị thuộc công an nhân dân và quân đội nhân dân – Cán bộ, công chức, viên chức theo quy định của pháp luật về cán bộ, công chức, viên chức |
Thuê nhà ở xã hội |
Học sinh, sinh viên các học viện, trường đại học, cao đẳng, dạy nghề; học sinh trường dân tộc nội trú công lập được sử dụng nhà ở trong thời gian học tập |
3. Nhà ở xã hội có được cấp sổ đỏ không? Khi nào thì được cấp?
Hiện nay, pháp luật chưa có quy định riêng nào về việc cấp sỏ đỏ cho nhà ở xã hội. Tuy nhiên, theo quy định tại Điều 62 Luật nhà ở năm 2014 thì Pháp luật chỉ hạn chế quyền bán lại nhà ở của người mua nhà ở xã hội, cụ thể là người sở hữu nhà ở xã hội sẽ không được bán lại nhà ở xã hội theo cơ chế thị trường trong thời hạn 5 năm, kề từ thười điểm mà họ thann toán hết tiền mua nhà ở chứ không có quy định nào nghiêm cấm về việc nhà ở xã hội không được cấp sổ đỏ. Các văn bản pháp luật khác có liên quan cũng không có quy định về việc nhà ở xã hội không được cấp sổ đỏ hay hạn chế quyền cấp sổ đỏ.
Ngoài ra, theo quy định mới nhất của Nhà nước thì chủ đầu tư phải tạo điều kiện để làm giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, nhà ở khi đã thực hiện thanh toán 100% giá trị căn nhà
Như vậy, khi mua nhà ở xã hội sẽ được cấp sổ đỏ và đưuọc cấp ngay sau khi thực hiện thanh toán 100% giá trị của căn nhà
4. Nguyên tắc cho thuê, cho thuê mua, bán nhà ở xã hội:
– Đầu tiên ta cùng tìm hiểu về khái niệm cho thuê, cho thuê mua, bán nhà ở xã hội để phân biệt, như sau:
+ Cho thuê nhà ở xã hội là việc một cá nhân đi thuê nhà ở xã hội trong một khoảng thời gian nhất định dựa theo hợp đồng thuê.
+ Cho thuê mua nhà ở xã hội là việc người thuê nhà ở được cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận quyền sở hữu đối với nhà ở đang thuê trong một thời gian theo quy định. Kết thúc thời hạn thuê mua theo hợp đồng, người thuê mua nhà ở xã hội sẽ được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà. Người thuê mua nhà ở xã hội sẽ phải trả trước 20% giá trị của nhà ở thuê mua
+ Bán nhà ở xã hội là việc các chủ đầu tư được nhà nước đầu tư bằng ngân sách nhà nước để xây dựng nhà ở xã hội sau đó bán cho những đối tượng được mua nhà ở xã hội
Trong cùng một thời gian mỗi hộ gia đình, cá nhân chỉ được giải quyết hỗ trợ nhà ở xã hội một lần theo quy định của pháp luật. Việc nhà nước bán, cho thuê, cho thuê mua nhà ở xã hội được đầu tư bằng ngân sách nhà nước thực hiện theo quy định của pháp luật về việc quản lý và sử dụng nhà ở thuộc sở hữu nhà nước. Việc cho thuê, cho thuê mua, bán nhà ở xã hội phải được thực hiện theo những nguyên tắc sau:
+ Kể từ ngày ký hợp đồng thuê mua nhà ở xã hội thì thời hạn của hợp đồng thuê nhà ở xã hội được quy định tối thiểu là 05 năm và thời hạn thanh toán tiền thuê mua nhà ở xã hội tối thiểu là 05 năm
+ Bên thuê, bên thuê mua nhà ở xã hội không được phép bán, cho thuê lại, cho mượn nhà ở xã hội trong thời gian mà họ đang thuê, thuê mua. Nếu bên thuê, thuê mua không còn nhu cầu thuê, thuê mua nhà ở thì chấm dứt hợp đồng và phải trả lại nhà ở xã hội.
+ Kể từ thời điểm thanh toán hết tiền thuê mua, tiền mua nhà ở xã hội thì bên thuê mua, bên mua nhà ở xã hội không được bán lại nhà ở trong thời hạn tối thiểu là 05 năm. Nếu vẫn cố tình mua bán khi chưa đủ thời hạn cho phép thì hợp đồng mua bán nhà ở xã hội sẽ không có giá trị pháp lý và bên mua sẽ phải bàn giao nhà ở xã hội cho đơn vị quản lý, nếu không thực hiện bàn giao thì sẽ có những biện pháp cưỡng chế thu hồi lại nhà ở. Trong trường bên mua đã thanh toán hết tiền mua, thuê mua nhà ở mà có nhu cầu bán nhà ở này thì chỉ được bán lại cho đơn vị quản lý nhà ở xã hội đó hoặc bán cho đối tượng thuộc diện được mua nhà ở xã hội nếu đơn vị này không mua với giá bán tối đa bằng giá bán nhà ở xã hội cùng loại tại cùng địa điểm, thời điểm bán và không phải nộp thuế thu nhập cá nhân.
– Bên mua, bên thuê mua nhà ở xã hội sẽ được bán lại nhà ở xã hội theo cơ chế thị trường cho các đối tượng có nhu cầu sau thời hạn 05 năm kể từ ngày mà họ đã thanh toán hết số tiền mua, tiền thuê mua nhà ở và đã được cấp Giấy chứng nhận nhưng phải nộp tiền sử dụng đất theo quy định và đã thực hiện xong nghĩa vụ đóng thuế.
+ Ngoài ra, nếu bán nhà sau thời hạn 05 năm cho những đối tượng huộc diện được mua nhà ở xã hội quy định tại Luật nhà ở thì chỉ được bán với giá tối đa bằng giá bán nhà ở xã hội cùng loại tại cùng địa điểm, thời điểm bán và không phải nộp thuế thu nhập cá nhân.
+ Đối với hộ gia đình, cá nhân thuộc diện được tái định cư mà thuê mua, mua nhà ở xã hội thì được bán lại nhà ở này theo cơ chế thị trường cho các đối tượng có nhu cầu sau khi đã thanh toán hết tiền mua, tiền thuê mua nhà ở và được cấp Giấy chứng nhận nhưng phải nộp tiền sử dụng đất cho Nhà nước và nộp thuế đầy đủ
Các văn bản pháp luật được sử dụng trong bài viết: Luật nhà ở 2014, sửa đổi bổ sung năm 2020